۱۳ خوراکی درمان ۱۳بیماری

این یک واقعیت است که خوراکی‌ها حال شما را خوب یا بد می‌کنند.

اگر حسابی اعصابتان به هم ریخته، موز بخورید

بروید سراغ موز. تحقیقات نشان داده یک موز متوسط 105 کالری و فقط 14 گرم قند دارد. همین مقدار شما را سیر می‌کند و قند خون را به شکل ملایمی بالا می‌برد. در ضمن همین موز 30 درصد ویتامین B6مورد نیاز روزانه را تامین می‌کند. این ویتامین باعث می‌شود مقدار سروتونین تولید شده مغز اندکی افزایش یابد و توان مقابله با شرایط دشوار و اضطراب‌ها را در شما افزایش دهد.

اگر می‌خواهید کلیه‌تان سنگ نسازد، زرد‌آلود بخورید

هشت عدد زرد‌آلوی خشک حاوی دو گرم فیبر و فقط سه میلی‌گرم سدیم و 325 میلی‌گرم پتاسیم است که همه این‌ها کمک می‌کنند مواد معدنی در ادرار تجمع پیدا نکنند و از تشکیل سنگ‌های اگزالات کلسیم جلوگیری شود. این سنگ‌ها شایع‌ترین نوع سنگ‌های کلیوی هستند. برای در امان ماندن از سنگ کلیه بخصوص اگر سابقه‌اش را دارید بقیه میان وعده‌ها را حذف کنید و برگه زردآلو بخورید.

اگر فشار خونتان بالاست، کشمش بخورید

60 عدد کشمش تقریبا می‌شود یک مشت پر که حاوی یک گرم فیبر و 212 میلی‌گرم پتاسیم است که هر دو برای کنترل فشار خون بالا در قالب یک رژیم غذایی توصیه می‌شوند. مطالعات متعددی نشان داده که پلی‌فنل‌های موجود در مواد‌غذایی مشتق از خانواده انگور مثل همین کشمش و آب انگور در حفظ سلامت قلبی عروقی تاثیر بسزایی دارند که کاهش فشار خون از آن جمله است.

اگر از سر و صدای معده رنج می‌برید، ماست بخورید

یک فنجان و نیم ماست طبیعی (کم‌چرب/پروبیوتیک) غذا را به شکل موثری از دستگاه گوارش عبور می‌دهد. از سوی دیگر ماست‌های پروبیونیک قابلیت هضم غذا به‌ویژه لبنیات و حبوبات را در روده‌ها بهبود می‌بخشند. همان‌طور که می‌دانید این غذاها عامل ایجاد گاز در دستگاه گوارشی هستند و در نتیجه با خوردن ماست از این مزاحمت دور می‌مانید.

اگر بیش از حد سرفه می‌کنید، عسل بخورید

در مطالعه‌ دانشمندان آمریکایی مشخص شده دو قاشق چای‌خوری عسل قهوه‌ای و غلیظ بسیار موثرتر از داروهای بدون نسخه ضد‌سرفه، شدت و دفعات سرفه‌های شدید را در کودکان کاهش می‌دهد. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در عسل و عوامل ضد‌میکروبی موجود در آن التهاب بافت‌های گلو را کاهش داده و بیمار را آرام می‌کند. البته به شرطی که عسل واقعا طبیعی باشد!

اگر همیشه احساس خستگی می‌کنید، فلفل دلمه‌ای قرمز بخورید

فلفل دلمه‌ای قرمز غنی از ویتامین C است. مطالعات نشان داده، ویتامین C بهترین ماده برای مقابله با استرس‌هایی است که به واسطه رادیکال‌های آزاد ایجاد می‌شوند. از سوی دیگر ویتامین C در عین برطرف کردن خستگی، نقشی اساسی در سوخت و ساز آهن برعهده دارد که به بدن کمک می‌کند اکسیژن بیشتری وارد جریان خون شود. کمبود اکسیژن یکی از اصلی‌ترین دلایل خستگی و ضعف بدنی است.

اگر می‌ترسید سرطان معده بگیرید، کلم بخورید

مطالعه‌ای که در سال 2002 در دانشگاه جانز‌هاپکینز انجام شده نشان داده یک ترکیب بسیار قدرتمند موجود در کلم به نام سولفورافان، هلیکو‌باکتر پیلوری(باکتری عامل زخم معده و روده) را پیش از ورود به دستگاه گوارش تحت‌ تاثیر خود قرار می‌دهد و از کار می‌اندازد و حتی شاید در پیشگیری از ایجاد سرطان‌های دستگاه گوارش هم موثر باشد. یک فنجان پر از کلم 34 کالری دارد و سه گرم فیبر و 75 درصد از نیاز روزانه به ویتامین C را تامین می‌کند.

اگر مشکل یبوست دارید، انجیر بخورید

چهار عدد انجیر خشک سه گرم فیبر دارد که باعث تنظیم حرکات روده بزرگ و دفع بهتر می‌شود. خوردن این میوه باعث پیشگیری از عود مجدد هموروئید می‌شود. همچنین این مقدار انجیر پنج درصد پتاسیم و 10 درصد منگنز مورد نیاز روزانه را تامین می‌کند.

اگر دارای مشکلات شکمی هستید، ریحان بخورید

مطالعات نشان داده ماده شیمیایی اوژنول موجود در ریحان باعث از بین رفتن و پیشگیری دل درد، حالت تهوع، کرامپ‌های شکمی یا اسهال می‌شود. علت این موضوع از بین رفتن برخی از باکتری‌ها از جمله سالمونلا و لیستریا توسط اوژنول است. اوژنول یک ماده ضد‌اسپاسم است که می‌تواند باعث بهبود کرامپ‌های شکمی شود. هر طور که دوست دارید ریحان را بخورید.

اگر دچار کم‌خوابی هستید، گوشت بوقلمون بخورید

حدود 85 گرم گوشت بوقلمون تقریبا حاوی کل تریپتوفان مورد نیاز روزانه بدن است. اسید آمینه تریپتوفان ماده‌ای ضروریست که باعث تولید سروتونین و ملاتونین می‌شود که هر دوی این‌ها باعث تنظیم خواب می‌شوند. مطالعات نشان داده افرادی که از بی‌خوابی یا کم‌خوابی رنج می‌برند دچار کمبود تریپتوفان هستند.

اگر می‌خواهید از کسالت دور شوید، ماهی تن بخورید

85 گرم از ماهی تن کنسرو شده حاوی حدود 800 میلی‌گرم امگا3 است. محققان معتقدند، امگا3 باعث رفع کسالت روحی و پیشگیری از اضطراب و بالارفتن روحیه می‌شود. اسیدهای چرب موجود در ماهی، توسط متخصصان تغذیه با عنوان درمانی موثر برای افسردگی توصیف شده است. خوردن ماهی تن با مقدار کمی نان تاثیر بهتری دارد؛ چون کربوهیدرات موجود در نان، سروتونین خون را افزایش داده و باعث بهبود روحیه و دور شدن احساس کسالت می‌شود.

اگر همیشه از حالت تهوع رنج می‌برید، چای زنجبیلی بخورید

مطالعات متعددی نشان داده یک‌چهارم قاشق چای‌خوری پودر زنجبیل، نصف قاشق چای‌خوری ریشه خرد شده زنجبیل یا یک فنجان چای زنجبیل باعث کاهش حالت تهوع ناشی از بیماری حرکت و حالت تهوع سفر و بارداری می‌شود. محققان هنوز بدرستی نمی‌دانند چه ماده‌ای در زنجبیل باعث سرکوب حالت تهوع می‌شود اما به‌هرحال این ماده بی‌خطر و فاقد عوارض جانبی معمول داروهای ضد‌تهوع است.

اگر دچار سوزش معده هستید، چای بابونه بخورید

چای بابونه باعث بهبود التهاب، اسپاسم و گاز دستگاه گوارش می‌شود. دو قاشق چای‌خوری بابونه را به‌مدت 20 دقیقه در آب جوش دم و کمی که خنک شد میل کنید. برای برطرف شدن این مشکل لازم است چند بار در روز چای بابونه بخورید.

علم قران

حرکت خورشید در قرآن

انسان با نگاه به آسمان متوجه بود که خورشید به دور زمین می چرخد بطلمیوس نیز نظریه زمین مرکزی را بر این پایه نهاد اما در بیشتر عقاید دانشمندانیا زمین ثابت است و یا خورشید و در بخشهایی از تاریخ نظریه زمین مرکزی حاکم بود ودر بخشهایی از تاریخ نظریه ی خورشید مرکزی بر جهان حاکم بود و اعتقاد داشتند زمینو سایر اجسام به دور خورشید می چرخد نظریه زمین مرکزی توسط کپلر و کوپرنیک نقض شدو نظریه خورشد مرکزی حاکم شد ولی عقیده این دو نفر توسط گالیله ایتالیایی مدلل گردید در قرن اخیر نیز دانشمندان به این مساله رسیدندکه زمین و سایر اجسام منظومه شمسی دور مدارهای معین می چرخند و خورشید نیز خود باسرعت 72000 کیلومتر بر ساعت به دور سیاره وگا می چرخد و چندین نوع حرکت را از جمله حرکت انتقالی و چرخشی را داراست ولی در قرآن کریم برخلاف نظریات علمی گذشته هم به حرکت خورشید اشاره شده است و هم به حرکت زمین مثلا در آیه 88 سوره نمل نوشته شده است:

کوها را بینی و گمان میکنی ساکن هستند حال آنکه مانند ابرها حرکت دارند 

تست ریاضی جالب

تست ریاضی  جالب

تست جالب 30 ثانیه ای


این مطلب را تا آخر بخوان و

تست جالب 30 ثانیه ای


این مطلب را تا آخر بخوان و تو این 30 ثانیه که تست رو انجام میدی به اتفاقی
که می افته کمی فکر کن لطفا به سوالات زیر به سرعت پاسخ ده : نتیجه چیست؟

اگر واقعا میخوای درست کار کنه :
1- پرسشها رو خیلی سریع جواب بده
2- گزینه آخر هم خیلی سریع و بدون فاصله زمانی انتخاب کن


2+2



4+4



8+8



16+16


حالا :
خیلی سریع عددی بین 12 تا 5 انتخاب کنید. انتخاب کردید؟


حالا برید پایین

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

عدد انتخابی شما 7 بود؟
باید 95% عدد 7 باشه نه اینکه آخر میل رو یه لحظه دیده باشی
اگر میخوای بده یکی از اطرافیانت این نیل رو تست کنه خودت ببین

ساخت موتور حرارتی ساده + فیلم + دانلود

ساخت موتور حرارتی ساده + فیلم + دانلود

توربین های غول پیکری که انرژی الکتریکی خانه هایمان را تولید می کنند. وجه مشترک همه این موتور ها در این است که مقداری از انرژی که از جسم گرم به جسم سرد منتقل می شود را می دزدند و به انرژی حرکتی تبدیل می کنند.

وقتی گازی (مثل هوا یا بخار) گرم می شود، مولکول های گاز سریع تر حرکت می کنند. هرچه آنها سریع تر حرکت کنند، به اجسامی که در سر راهشان باشند سخت تر برخورد می کنند. اگر ما چیزی در مقابل راهشان قرار دهیم، مثل پروانه یا فرفره، آنها را به چرخش در می آورند (این اساس توربین هایی است که برق درست می کنند). اگر ما گاز را در محفظه درب داری محبوس کنیم، درب قوطی با ضربه پرتاب می شود ( این اساس کار موتور ماشین ها است). اگر ما اجازه دهیم مولکول ها، به سرعت از سوراخی (در یک طرف محفظه) خارج شوند، آنگاه ما موتور موشک خواهیم داشت. در چند پروژه آینده ما سعی می کنیم چند نمونه از موتورهای حرارتی اولیه را بسازیم

ساده ترین قایق بخار

این ساده ترین موتور بخاری است که تا اکنون دیده اید. این دستگاه هیچ سوپاپ یا قسمت متحرکی ندارد، اما به راحتی می تواند در آب حرکت نماید.

 

آثار بیرونی در ریاضیات و نجوم

بر اساس فهرستی که بیرونی از آثار خود آورده و اطلاعاتی که از آثار وی پس از تهیه ی  آن فهرست در دست است ، از 180 عنوان تألیف ، ترجمه ، پیش نویس و آثار نیمه تمام بیرونی ، دست کم 115 عنوان به ریاضیات ، نجوم و مطالب وابسته بدانها اختصاص داشته که 28 عنوان از آنها به دست ما رسیده است.

با اینهمه ، در نهضت ترجمه ی  متنهای علمی از عربی به لاتینی (قرنهای ششم و هفتم ) هیچیک از آثار او به لاتینی ترجمه نشد. احتمالاً غفلت زندگینامه نویسان دوره ی  اسلامی از میراث علمی بیرونی در این امر مؤثر بوده است چرا که تنها ابن ابی اصیبعه چند سطر به بیرونی اختصاص داده و قفطی و ابن خلکان حتی نامی از او نبرده اند. شاید از آنجا که بیرونی در مجادلاتش با ابن سینا موفقیت چشمگیری به دست نیاورد، معاصران و جانشینان بلافصل او بیرونی را چهره ی  برجسته ای به شمار نیاوردند و به مهارت او در حوزه ی  فلسفه ی  طبیعی تردید کردند. باید در نظر داشت که بیرونی پس از مطرح کردن احتمال حرکت وضعی زمین ، آن را موضوعی فلسفی دانسته و بلافاصله از کنار آن گذشته و خود را برای قضاوت در این باره صالح ندانسته است .

همچنین بیرونی بر خلاف معاصرانش نظیر ابن هیثم و ابوعبید جوزجانی و جانشینانش چون مؤیدالدین عُرضی ، خواجه نصیرالدین طوسی ، قطب الدین شیرازی و ابن شاطر که همگی به انتقاد از نجوم بطلمیوسی برخاستند و حتی در مواردی الگوهای دیگری برای هیئت عالم مطرح کردند، اثری در این باره ننگاشته است . این انتقادها یکی از وجوه بسیار مهم نجوم دوره ی  اسلامی در قرنهای هفتم و هشتم به شمار می آمده و بر کارهای کوپرنیک در این زمینه اثر گذاشته است . تنها اثری که در این زمینه از بیرونی یاد شده ، اثر گمشده ی  ابطال البهتان بایراد البرهان است که بنابر شواهد در رد نظریه ی  بطلمیوس درباره ی  عرض سیارات تألیف شده بود.

در ریاضی آثار زیر از بیرونی به جا مانده است :

- باب آغازین کتاب التفهیم لأوائل صناعة التنجیم به هندسه و باب دوم آن به حساب و جبر و مقابله اختصاص دارد. در کتاب مختصری که بیرونی با عنوان راشیکات الهند به عربی تالیف کرده ، مطالبی در باب نسبت و تناسب در ریاضیات هند و آنچه در این باره از ریاضیات یونان به کشورهای اسلامی رسیده آورده است . عنوان دو اثر دیگر بیرونی در ریاضیات محض استخراج الاوتار فی الدائرة بخواص الخط المنحنی الواقع فیها  و جمع الطرق السائرة  فی معرفة  اوتار الدائرة است که به اندازه گیری طول وترهای دایره مربوط می شود .

---

 

آثار بیرونی در ریاضیات و نجوم

بر اساس فهرستی که بیرونی از آثار خود آورده و اطلاعاتی که از آثار وی پس از تهیه ی  آن فهرست در دست است ، از 180 عنوان تألیف ، ترجمه ، پیش نویس و آثار نیمه تمام بیرونی ، دست کم 115 عنوان به ریاضیات ، نجوم و مطالب وابسته بدانها اختصاص داشته که 28 عنوان از آنها به دست ما رسیده است.

با اینهمه ، در نهضت ترجمه ی  متنهای علمی از عربی به لاتینی (قرنهای ششم و هفتم ) هیچیک از آثار او به لاتینی ترجمه نشد. احتمالاً غفلت زندگینامه نویسان دوره ی  اسلامی از میراث علمی بیرونی در این امر مؤثر بوده است چرا که تنها ابن ابی اصیبعه چند سطر به بیرونی اختصاص داده و قفطی و ابن خلکان حتی نامی از او نبرده اند. شاید از آنجا که بیرونی در مجادلاتش با ابن سینا موفقیت چشمگیری به دست نیاورد، معاصران و جانشینان بلافصل او بیرونی را چهره ی  برجسته ای به شمار نیاوردند و به مهارت او در حوزه ی  فلسفه ی  طبیعی تردید کردند. باید در نظر داشت که بیرونی پس از مطرح کردن احتمال حرکت وضعی زمین ، آن را موضوعی فلسفی دانسته و بلافاصله از کنار آن گذشته و خود را برای قضاوت در این باره صالح ندانسته است .

همچنین بیرونی بر خلاف معاصرانش نظیر ابن هیثم و ابوعبید جوزجانی و جانشینانش چون مؤیدالدین عُرضی ، خواجه نصیرالدین طوسی ، قطب الدین شیرازی و ابن شاطر که همگی به انتقاد از نجوم بطلمیوسی برخاستند و حتی در مواردی الگوهای دیگری برای هیئت عالم مطرح کردند، اثری در این باره ننگاشته است . این انتقادها یکی از وجوه بسیار مهم نجوم دوره ی  اسلامی در قرنهای هفتم و هشتم به شمار می آمده و بر کارهای کوپرنیک در این زمینه اثر گذاشته است . تنها اثری که در این زمینه از بیرونی یاد شده ، اثر گمشده ی  ابطال البهتان بایراد البرهان است که بنابر شواهد در رد نظریه ی  بطلمیوس درباره ی  عرض سیارات تألیف شده بود.

در ریاضی آثار زیر از بیرونی به جا مانده است :

- باب آغازین کتاب التفهیم لأوائل صناعة التنجیم به هندسه و باب دوم آن به حساب و جبر و مقابله اختصاص دارد. در کتاب مختصری که بیرونی با عنوان راشیکات الهند به عربی تالیف کرده ، مطالبی در باب نسبت و تناسب در ریاضیات هند و آنچه در این باره از ریاضیات یونان به کشورهای اسلامی رسیده آورده است . عنوان دو اثر دیگر بیرونی در ریاضیات محض استخراج الاوتار فی الدائرة بخواص الخط المنحنی الواقع فیها  و جمع الطرق السائرة  فی معرفة  اوتار الدائرة است که به اندازه گیری طول وترهای دایره مربوط می شود .

تصویری از کتاب التفهیم که شکل گیری اهله ی ماه را نشان می دهد.

در آینده مقاله ای درباره ی کتاب التفهیم و آموزه های نجومی آن در بخش نجوم تبیان قرار خواهد گرفت.

در باب نجوم و مطالب وابسته به آن ، گذشته از آثار الباقیة عن القرون الخالیة ، التفهیم و قانون مسعودی، که بهترین و قوی ترین کتب نجومی بیرونی هستند، آثار زیر از بیرونی موجود است(این سه کتاب به طور مفصل تر در بخش نجوم تبیان معرفی خواهند شد):

- مقالید علم الهیئة  مایحدث فی سطح بسیط الکرة  . یکی از مهمترین آثار بیرونی و نخستین کتاب کاملی است که در باب مثلثات کروی نگاشته شده است . موضوع این اثر، معرفی شکل مغنی (یک فرمول کثلثاتی جدید که توسط استادِ بیرونی در زمینه ی مثلثات کروی ابداع شده بود) و به کارگیری آن در محاسبات نجومی به جای شکل القطاع به طور مفصل و مشروح است.

-تحدید نهایات الاماکن لتصحیح مسافات المساکن . بیرونی انگیزه ی  خود را در تألیف این اثر چنین آورده است (1352ش ، ص 34ـ35): «...و اما آنچه مخصوصاً مورد نظر است اینکه همه ی  اینها (مختصات جغرافیایی) را برای شهر غزنه که پایتخت کشور مشرق است اندازه بگیرم ، چه این شهر، به گمان آن کس که تقدیر را از بشر می داند، به تقدیر بشری وطن من است ، و همه ی  تقدیر در حقیقت مخصوص خدای یگانه است ؛ و در آن ، اگر بتوانم ، پیوسته به آنچه از خاطر دور نمی شود از رصدکردن و کوشش علمی می پردازم ، و قبله ی  آن را درست می کنم ...»

تعیین سمت قبله برای غزنه که مسئله ی  ریاضی نسبتاً دشواری بود و به استفاده از مثلثات کروی پیشرفته نیاز داشت ، به بیرونی مجال داد تا از فواید ریاضیات و نجوم ریاضی سخن بگوید. موضوع تعیین سمت قبله به عنوان یک امر شرعی ، مستلزم به کارگیری جغرافیای ریاضی بود و بر این اساس بیرونی در کنار علوم «اواخر» (اسلامی ) از علوم «اوایل » (یونانی ) نیز دفاع کرده است (همان ، ص 6ـ 8).

بیرونی در ادامه ی  مقدمه ی  این اثر، به مسائل مربوط به فلسفه ی  طبیعی در مورد آفرینش و تشکیل ربع مسکون نیز پرداخته که بیانگر وضعیت چنین پژوهشهایی در روزگار بیرونی است . برای مثال ، در نظریه های زمین شناسی موجود بازنگریهایی می شد تا بتوانند وجود سنگواره ها را در بخشهایی از سرزمینهای مسکونی که ظاهراً هرگز به دریا نزدیک نبوده است ، توضیح دهند. به مدد این گونه پژوهشهای بیرونی است که از سایر آثار مفقود درباره ی  زمین شناسی ، نظیر فی بناءالمُدن ابن عمید (متوفی 360)، آگاه می شویم .

بیرونی در تحدید علاوه بر عرضه ی  چندین روش برای تعیین سمت قبله ، فصلهای جامعی را به مسائل عملی دیگر چون تعیین نصف النهار محل ، فاصله ی  میان شهرها، روشهای رصد و مانند آن اختصاص داده است . علاوه بر ویرایش متن عربی ، این کتاب به زبانهای فارسی ، انگلیسی و روسی ترجمه شده است .

مدارهای فرضی روی کره ی آسمان

- اِفرادُ المَقال فی امرِ الظِلال .(تحقیقی درباره ی خواص هندسی سایه ها)  بیرونی در این کتاب نیز می کوشد تا تمایز میان مباحث ریاضی و فلسفه را تشریح کند. او معتقد است که بدون استفاده از نجوم و حساب و هندسه به سختی می توان مبحث سایه ها را درک کرد و کسی که این علوم را با دین ناسازگار بداند نه تنها با عوام تفاوتی ندارد بلکه «با این دفاع نابجای خود به دین لطمه می زند»

بیرونی در مقدمه ای طولانی کاربردهای گوناگون ظل (سایه ) را از نظر نجومی بررسی می کند. سپس با تعریف توابع ظل ، یعنی ظل مستوی (کتانژانت ) و ظل معکوس (تانژانت )، در بابهای 9 و 10 به بحث خود پایان می دهد. آنگاه روابط میان این تابعها و دیگر تابعهای مثلثاتی به تفصیل مورد بحث قرار می گیرد (بابهای 11 و 12) و روشهایی عملی برای تبیین توابع ظل عرضه می شود (بابهای 13 تا 17). این پژوهشها، از طریق تعیین رابطه ی  اندازه گیری سایه با تعیین نصف النهار محل و سپس تعیین اوقات شرعی ، به شدت کاربرد دینی پیدا می کند که به نوبه ی  خود (بابهای 25 و 26) به بررسی اوقات نماز و نمایش آنها به صورت منحنیهایی بر ابزارهای نجومی می انجامد. این منحنیها معادل کاربرد امروزی نمودارهای تابعهای ریاضی است . باب 27 به بررسی مزایای استفاده از تابعهای مثلثاتی به جای قضیه ی  منلائوس اختصاص دارد و در بابهای 28 تا 30 با آوردن مطالب متفرقه درباره ی  سایه ها به بحث پایان می دهد.

گرچه بیرونی در این اثر خواسته است اوقات نماز را به روش ریاضی تعیین کند و بدین ترتیب ریاضیات را برای مقاصد دینی به کار گیرد، رساله ی  افراد را می توان متن مستقلی در مثلثات دانست . درواقع از لحاظ تاریخی ، بررسی ابزارهای سنجش سایه و تعیین وقت ، منشأ پیدایش تابعهای مثلثاتی بوده است.

- استیعاب الوجوه الممکنة  فی صنعة  الاسطرلاب . با آنکه نسخه های متعددی از این اثر باقی است و علیرغم اهمیت آن در تاریخ نجوم بویژه تاریخچه ی  ابزارهای نجومی ، هنوز مورد بررسی محققان قرار نگرفته است . بیرونی در این کتاب علاوه بر بررسی کلیه ی  انواع شناخته شده ی  اسطرلاب و عرضه ی  گزارشی از تاریخچه ی  تحول فنی این ابزار نجومی یونانی تا قرن پنجم ، توضیحات مفصلی هم درباره ی  انواع اسطرلابهای بدیع و شالوده ی  نظری آنها آورده است . برای مثال ، بیرونی درباره ی  اسطرلاب زورقی که ابوسعید احمدبن محمد سجزی آن را ابداع کرده است می گوید (گ 79 ر): «اسطرلاب ساده ای ، ساخته ی  ابوسعید سجزی دیدم فاقد بخش شمالی یا جنوبی ، که زورقی نامیده می شد. از این اسطرلاب خیلی خوشم آمد زیرا ابوسعید آن را برمبنای نظریه ی  مستقلی ابداع کرده بود که عده ای آن را قبول دارند و طبق آن حرکت کلی ظاهری ، ناشی از حرکت زمین و نه آسمان است . من جداً بر این باورم که تحقیق درباره ی  این حرکت و تجزیه و تحلیل آن دشوار است و این امر نباید آنهایی که با خطوط هندسی سر و کار دارند یعنی هندسه دانان (مهندسان ) و منجمان را نگران کند، زیرا چنین نظریه ای به هیچ وجه کار آنها را بی اعتبار نمی کند. مسئولیت تجزیه و تحلیل این گونه مسائل و نظریات برعهده ی  فیلسوفان طبیعی است .» نوشته ی  احمدبن حمدان حرانی در کتاب جامع الفنون (گ 64 پ ) در قرن هفتم هجری هم مؤید آن است که کسانی از جمله سجزی به حرکت وضعی زمین (برخلاف جلوه ی  ظاهری و نظریات بطلمیوس ) معتقد بودند: «طبق نظر مهندسان ، زمین حرکت دورانی پیوسته ای دارد و آنچه به ظاهر حرکت آسمان دیده می شود، درواقع به خاطر حرکت (وضعی) زمین ـ و نه ستارگان ـ است »

- فی تسطیح الصُوَر و تبطیخ الکُوَر . درباره ی  انتقال تصویر صور سماوی و مواضع شهرها و کشورها از سطح کروی به روی صفحه .

- مقالة  فی استخراج قدرالارض برصد انحطاط الافق عن قلل الجبال . این رساله تنها دو برگ انتهایی رساله ای در اسطرلاب نوشته ی  بیرونی .

حکایة  الآلة  المسماة  السدس الفخری . رساله ی  کوتاهی درباره ی  آلت نجومی سُدس فخری که از اختراعات ابومحمود خجندی (قرن چهارم ) بوده است

-مقالة  فی التحلیل والتقطیع للتعدیل .

-کتاب الدرر فی سطح الاُکَر .

-رسالة  فی معرفة  سمت القبله . رساله ی  کوتاهی درباره ی  شناسایی جهت قبله

-رسالة  فی تصویر الکواکب و البلدان فی ای دائرتین اردنا .

-کتاب فی اخراج ما فی قوة  الاسطرلاب الی الفعل

-مقالة  فی صنعة  الاسطرلاب .

-رسالة  فی الاسطرلاب . رساله ی  مفصلی درباره ی  کاربردهای مختلف اسطرلاب در 67 ص

-مقالة  فی التطریق باستعمال فنون الاسطرلابات

-مقالة  فی تسهیل التسطیح الاسطرلابی و العمل بمرکباته من الشمالی و الجنوبی . رساله ای در دو مقاله درباره ی  ساخت اسطرلاب و بعضی کاربردهای آن.

-مقیاس المرجع فی العمل باسطرلاب المسطح

-جوامع معانی کتاب ابی حامد الصاغانی فی التسطیح التام ..

منبع:

دانشنامه ی جهان اسلام